هواساز هایژنیک (بهداشتی) چیست ؟

هواساز هایژنیک یا همان هواساز بهداشتی از نظر ساختاری بسیار شبیه هواساز معمولی است و با این تفاوت که به منظور پاکسازی ۹۹٫۹۹ درصدی هر نوع آلودگی هوای ورودی به محیط با فیلتراسیون مخصوص و نیز درزبندی پیشرفته تر ساخته می شود.

هواساز بهداشتی (هایژنیک) به طور گسترده به عنوان هواساز بیمارستانی ، آزمایشگاهی ، شرکت های داروسازی ، اتاق تمیز ، صنایع غذایی ، دیتا سنترها ، صنایع الکترونیکی و نیمه هادی ها ، صنایع هوافضا و برخی از صنایع شیمیایی (صنعتی) و هر نوع کاربردی که در آن انتقال آلاینده هایی مانند ذرات معلق ، مواد آلرژی زا و بیماری زا ، میکرو ارگانیسم ها ، میکروب ها و غیره از طریق هوا از یک مکان به مکان دیگر نباید صورت بگیرد ، استفاده می شود. علاوه بر این موارد در برخی صنایع نیز از هواساز هایژنیک صنعتی و در برخی کاربردهای کشاورزی نیز از هواساز هایژنیک گلخانه ای استفاده می شود. نکته اینکه ترجمه فارسی کلمه هایژنیک (Hygienic) به معنی بهداشتی است و از همین واژه می توان پی به این موضوع برد که این دستگاه به عنوان یکی از مهمترین ارکان سیستم های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی مراکز حساس مثل بیمارستان ها و اتاق های تمیز و غیره کاربرد دارد.

طرز کار هواساز هایژنیک

همانطور که گفته شد ، این نوع از هواسازها ساختاری بسیار مشابه نوع معمولی دارند و با این تفاوت که از سیستم فیلتراسیون و درزبندی پیشرفته تری در آن استفاده می شود. در شکل زیر ساختار کلی این دستگاه که به یک چیلر تراکمی و یک بویلر متصل است را مشاهده می کنید. چیلر دستگاهی است که آب را سرد و بویلر دستگاهی است که آب را گرم می کند و این آب سرد و گرم است که با جاری شدن در کویل های مسی هواساز ، دمای هوای عبوری از دستگاه را کاهش یا افزایش می دهد. درون اتاقک هواساز نیز متناسب با نیاز از انواع مختلفی از فیلترها استفاده می شود. برای آشنایی بیشتر با ساختار و طرز کار این سیستم (هواسازهای معمولی) ، متن دستگاه هواساز چیست ؟ را مطالعه کنید. به طور کلی برای اینکه بدانید هواساز هایژنیک (بهداشتی) چیست و چه اجزایی دارد و نیز اینکه چه تفاوت هایی با نوع معمولی (غیر هایژنیک) آن دارد پیشنهاد می کنیم که حتما مقاله ذکر شده را مطالعه بفرمایید.

همانطور که سیستم یک سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی کامل را شکل می دهد که در آن هوا از یک سو وارد هواساز شده و بعد از اعمال فرآیندهایی از قبیل پاکسازی با فیلترهای متعدد، کاهش یا افزایش دما، کاهش یا افزایش رطوبت و غیره بر روی آن، یک هوای پاک و با رطوبت و دمای تحت کنترل از سوی دیگر آن خارج و به وسیله یک مسیر کانالی به نقاط مورد نظر در درون محیط فرستاده می شود. حال سوالی که مطرح می شود این است که علاوه بر این اجزا و فرآیندهایی که در هواسازهای غیر هایژنیک هم استفاده می شود، هواساز هایژنیک (بهداشتی) چه ویژگی و استانداردهایی دارد؟

هواساز هایژنیک (بهداشتی) چه استانداردهایی باید داشته باشد؟

هر دستگاه هواساز هایژنیکی باید بر اساس استانداردهایی بین المللی طراحی و تولید شود. استانداردها از این لحاظ بسیار پر اهمیت هستند که برای مثال در محیط های بهداشتی مثل اتاق عمل بیمارستان ها همواره هواساز بیمارستانی باید بتواند هوایی یکنواخت و با دما و فشار مناسب و عاری از هر نوع آلودگی و میکرو ارگانیسم های زنده را وارد محیط کرده و از سمت دیگر هواکش های خارج کننده هوا آن را به بیرون منتقل کنند و بدین ترتیب همواره هوایی پاک و با فشار مثبت در محیط جریان داشته باشد و از انتقال آلودگی ها از بیرون به داخل اتاق های حساس و بالعکس جلوگیری شود. مهمترین استانداردهایی که در ساخت هواساز بهداشتی در سطح بین المللی استفاده می شود عبارتند از :

۱ . استاندارد EN 1886 (سیستم تهویه ساختمان ها و عملکرد مکانیکی آن)

این استاندارد خصوصیات مکانیکی طراحی و ساخت یک سیستم تهویه مطبوع مرکزی مثل هواساز و نیز دستورالعمل های نصب و نگهداری آن را مشخص می کند. برای مثال حداکثر مقدار نشتی مجاز هوا از بخش های مختلف هواساز بهداشتی و عایق حرارتی آن

۲ . استاندارد VDI 3803 (اصول تکنیکال و ساختاری سیستم های تهویه مطبوع)

این استاندارد شرایط فنی و ساختاری یک سیستم تهویه مرکزی را تعیین می کند. برای مثال مشخصات انواع فیلترها

۳ . استاندارد VDI 6022 (سیستم های تهویه مطبوع هایژنیک یا همان بهداشتی)

این استاندارد شرایط هایژنیک بودن یک سیستم تهویه مرکزی و هواسازها را مشخص می کند. برای مثال گرد بودن گوشه ها و لبه های جداره داخلی برای جلوگیری از باقی ماندن ذرات آب یا گرد و غبار در گوشه ها و لبه ها ، مسطح بودن تمام سطوح ، ساخت پنل های پایینی دستگاه از ورق های استیل و با شیب مناسب برای تخلیه آب ، طراحی کلیه درب ها و بخش های مختلف دستگاه با قابلیت مونتاژ و دمونتاژ آسان به منظور پاکسازی تمام اجزای داخلی

۴ . استاندارد EN 13053 (رتبه بندی و عملکرد قطعات و بخش های مختلف سیستم تهویه)

این استاندارد الزامات سیستم های تهویه غیر مسکونی و برای دبی هوای بیشتر از ۲۵۰ متر مکعب بر ساعت را تعیین می کند. برای مثال پارامترهایی مثل سرعت جریان هوا ، انرژی مصرفی و بازیافت انرژی

هواساز بیمارستانی چه ویژگی ها و استانداردهایی دارد؟

یک هواساز بیمارستانی در واقع همان هواساز هایژنیکی است که ویژگی ها و استانداردهایی که باید در طراحی و تولید آن رعایت شود را ذکر نمودیم. علاوه بر این استانداردها یک استاندارد مهم دیگر در رابطه با مراکز بهداشتی و بیمارستان ها تحت عنوان استاندارد DIN 1946 برای تهویه ساختمان های مراقبت های بهداشتی وجود دارد که در طراحی و ساخت هواساز بیمارستانی باید لحاظ شود.

هواساز اتاق تمیز چه خصوصیات و ویژگی هایی دارد؟

تمام خصوصیات و استانداردهایی که برای طراحی و تولید هواسازهای هایژنیک ذکر کردیم در هواساز اتاق تمیز یا همان کلین روم (clean room) هم باید لحاظ شود ولی با این تفاوت که کلین روم ها بر اساس میزان حساسیت به ورود آلاینده ها خود به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که طبق جدولی که در بالا برای درصد فیلتراسیون انواع فیلترها ارائه کردیم می بایست فیلتر متناسب با نیاز اتاق تمیز مد نظر در هواساز اتاق تمیز کار گذاشته شود. هر چه از فیلترهای با درصد فیلتراسیون بهتر و بالاتری استفاده شود طبیعی است که قیمت هواساز کلین روم هم بالاتر می رود و به همین خاطر است که مثلا نیازی نیست که در هر شرایطی از فیلترهای اولپا استفاده شود و فقط باید بر اساس نیاز و میزان حساسیت محیط، فیلترها انتخاب شوند.

پکیج یونیت هایژنیک چیست ؟

هواساز بهداشتی (هایژنیک) دستگاهی است که شامل کویل (لوله های) آب سرد و گرم بوده و آب سرد از سوی چیلر موتورخانه و آب گرم از سوی بویلر موتورخانه به کویل آن ارسال می شود. ولی پکیج یونیت هایژنیک دستگاهی دو تکه شامل هواساز هایژنیک و چیلر است که این دو تکه در کنار هم در دستگاهی به نام پکیج یونیت هایژنیک ساخته می شوند. فلسفه در کنار هم ساختن چیلر و هواساز هایژنیک ، حذف آب سرد از مدار و تجهیزات پمپاژ و عایق کاری آن از موتورخانه تا هواساز است که در نهایت موجب کاهش قیمت آن و نیز افزایش راندمان می شود. در این سیستم علاوه بر داشتن قسمتی به نام هواساز هایژنیک (بهداشتی) یک قسمت دیگر نیز برای نصب اجزای سیکل تبرید از جمله کمپرسورها، کندانسور و سایر متعلقات سیکل تبرید وجود دارد که به مجموع آنها پکیج یونیت هایژنیک گفته می شود.